Një dritë që udhëtoi mes dy brigjeve të Atlantikut
Figura e Baba Rexhebit mbetet një gur themeli i kujtesës sonë shpirtërore dhe kombëtare. Nga Gjirokastra e fillimshekullit XX e deri te Detroit-i i diasporës shqiptare, ai solli një mesazh që kapërceu kohën dhe hapësirën: Të besosh do të thotë të duash, ndërsa të kujtosh do të thotë t’i japësh jetë së ardhmes.
124 vjet nga lindja e një udhërrëfyesi shpirtëror
Përvjetori i lindjes së Baba Rexhebit nuk është thjesht një datë kalendarike, por një rast për të reflektuar mbi jetën e një njeriu që shndërroi mërgimin në atdhe shpirtëror. Ai e bëri bektashizmin një urë transatlantike, duke lidhur shqiptarët e Amerikës me traditën dhe identitetin e tyre, duke mbetur frymëzim për brezat që kërkojnë kuptim dhe dritë.
Nga historia në përjetësi
Më 18 gusht 1901 lindi në Gjirokastër një figurë që do të mbetej simbol i përjetshëm i besimit, dashurisë dhe kulturës shqiptare – Baba Rexhep Beqiri, i njohur më vonë si Baba Rexhebi. I rritur në një familje të lidhur ngushtë me traditën bektashiane dhe me jetën kombëtare, ai u formua qysh herët me ndjenjën e shenjtë të shërbimit ndaj njeriut dhe atdheut.
Jeta dhe misioni në Shqipëri
Baba Rexhebi studioi teologji, filozofi dhe letërsi, duke trashëguar një kulturë të gjerë islame dhe universale. Në vitet e rinisë së tij, Shqipëria po kalonte periudha të vështira shtetformimi, dhe ai mori pjesë aktivisht në jetën shoqërore dhe fetare, duke predikuar një bektashizëm të hapur, tolerant dhe atdhetar.
Bektashizmi, me frymën e tij universale, ishte për të një urë që lidhte traditën shqiptare me botën e madhe islame dhe me vlerat universale të humanizmit.
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, ai foli kundër komunistëve, duke thënë se ata nuk kishin “as fe, as atdhe”, gjë që e çoi në internimin e tij kur komunistët erdhën në pushtet në Shqipëri.
Shtegtimi drejt Perëndimit
Pas Luftës së Dytë Botërore, regjimi komunist e ndaloi praktikën fetare në Shqipëri. Në vitin 1947, i detyruar nga rrethanat politike, Baba Rexhebi u largua nga atdheu. Fillimisht u vendos në Itali, dhe më vonë u zhvendos në Kajro, e më pas në vitin 1954 emigroi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku themeloi Teqenë Bektashiane të Detroit-it, qendër që do të shndërrohej në simbol të bektashizmit në diasporë.
Teqeja e Detroit-it – një oaz shpirtëror në diasporë
Në një kohë kur shqiptarët në mërgim përballeshin me vështirësitë e ruajtjes së identitetit, Baba Rexhebi krijoi në Detroit një vatër të re shpirtërore dhe kulturore. Teqeja u bë jo vetëm qendër fetare, por edhe një vend ku ruhej gjuha shqipe, kujtesa kombëtare dhe bashkimi i komunitetit.
Ai predikoi një fe të dashurisë dhe paqes, duke i ftuar njerëzit të shikonin Zotin brenda vetes dhe të mos ndaheshin nga kombësia e tyre. Kjo bëri që figura e tij të tejkalonte kufijtë fetarë, duke u respektuar edhe nga katolikë, ortodoksë e myslimanë të tjerë shqiptarë.
Shkrimet dhe trashëgimia intelektuale
Baba Rexhebi la pas edhe një vepër të çmuar letrare dhe filozofike: librin “Misticizma Islame dhe Bektashizma” (Botuar në Nju Jork, 1970), ku përshkruan historinë e bektashizmit, bazat e tij mistike dhe ndikimin e tij në kulturën shqiptare. Ky libër konsiderohet një nga veprat më të plota mbi bektashizmin në gjuhën shqipe dhe një udhëzues shpirtëror për brezat.
Njeriu i dashurisë dhe urtësisë
Ata që e njohën, kujtojnë Baba Rexhebin si një njeri të thjeshtë, të qeshur dhe të hapur, që predikonte me shembullin e vet. Ai i mësoi shqiptarët në mërgim se ruajtja e shpirtit është ruajtja e kombit, dhe se feja duhet të jetë një urë dashurie, jo ndarje.
Trashëgimia e pavdekshme
Baba Rexhebi u nda nga jeta më 10 qershor 1995. Në 124-vjetorin e lindjes së tij, kujtojmë një figurë që ndërtoi ura mes kontinenteve, mes brezave dhe mes feve. Ai na mësoi se kujtesa nuk është thjesht një kthim pas, por një dritë që ndriçon rrugën drejt së ardhmes.
Artikulli i përgatitur nga ACTVUSA
Foto nga Google Images
