Në raportin më të fundit të World Justice Project (WJP) për sundimin e ligjit, shfaqet një tablo që përfshin një kombinim të zymtë të realitetit dhe ironisë së paevitueshme për vendin tonë, Shqipëri. Sipas raportit, Shqipëria renditet e 89-ta nga 142 vende në botë.
Ky numër nuk është thjesht një shifër – është një pasqyrë e disa nga problemeve më themelore që çohen me krenari nga qeveria si “reforma” dhe “progres”. Por çfarë fsheh ai numër?
Që të fillojmë nga fillimi: WJP mat sundimin e ligjit nëpërmjet tetë faktorëve kryesorë — si “Kufizimet në pushtetin e qeverisë”, “Mungesa e korrupsionit”, “Qeverisja e hapur”, “Të drejtat themelore”, “Rendi dhe siguria”, “Zbatimi rregullator”, “Drejtësia civile” dhe “Drejtësia penale”.
Kufizimet në pushtetin e qeverisë
Viti 2015- Vendi 52
Viti 2025- Vendi 105
Korrupsioni
Viti 2015- Vendi 78
Viti 2025- Vendi 105
Qeverisja e hapur
Viti 2015- Vendi 53
Viti 2025- Vendi 78
Të drejtat themelore
Viti 2015- Vendi 48
Viti 2025- Vendi 68
Rendi dhe siguria
Viti 2015- Vendi 48
Viti 2025- Vendi 55
Zbatimi rregullator
Viti 2015- Vendi 86
Viti 2025- Vendi 111
Drejtësia civile
Viti 2015- Vendi 55
Viti 2025- Vendi 99
Drejtësia penale
Viti 2015- Vendi 46
Viti 2025- Vendi 82
Nëse Shqipëria dikur u përball me sfida të mëdha, sot shifrat tregojnë se nuk jemi aspak afër ndonjë podiumi – përkundrazi, përpiqemi thjesht të mos rrëshqasim edhe më poshtë. Ndërsa kryeministri, ministrat dhe zyrtarët flasin me entuziazëm për “reforma të mëdha” dhe shfaqen triumfues në deklarata, realiteti i renditjes ndërkombëtare është krejt ndryshe.
Për indeksin “Mungesa e Korrupsionit” (Absence of Corruption), Shqipëria renditet në vendin 107 nga 142. Raporti specifikon se për shtatë vitet e fundit, sundimi i ligjit ka rënë në 77 % të vendeve të përfshira — dhe Shqipëria është një prej tyre. Ndërkohë, në dimensionin “Kufizimet në pushtetin e qeverisë” (Constraints on Government Powers), Shqipëria gjithashtu zë vend nën pritshmëri, duke reflektuar se legjislatura, gjyqësia dhe media nuk po bejne Check and Balances siç duhet.
Kur një qeveri predikon “më në fund kemi reformë” ndërsa renditja tregon: “jemi poshte mesatares”, atëherë ironia është e qartë. Reforma në drejtësi, ndërmarrjet për “qeverisje të hapur”, për betejë kundër korrupsionit – të gjitha duken mirë në foltore, …por në raportet ndërkombëtare duket sikur po marrim çmimin e “kampionëve të zhgënjimit optimist”, ku fjalët janë të mëdha, por rezultatet bien poshtë.
Në përfundim: Raporti i WJP nuk është thjesht një dokument me statistika — është një sinjal alarmi. Qeveria nuk mund të vazhdojë me fjalime dhe festivale suksesi, ndërkohë që shifrat flasin krejt ndryshe. Koha është për veprime konkrete që ndryshojnë realitetin, jo për deklarata të bukura që ndryshojnë lajmet. Qytetarët meritojnë transparencë dhe rezultate, jo premtime.
Foto nga WJP Report
Artikulli i përgatitur nga ACTVUSA
