Washington, 25 Shtator 2025 — Komanda e Mbrojtjes Ajrore e Amerikës Veriore (NORAD) njoftoi se të mërkurën u ngritën në fluturim avionë amerikanë për të identifikuar dhe interceptuar katër avionë ushtarakë rusë që operonin pranë Alaskës.
Çfarë ndodhi
NORAD tha se avionët rusë që u përfshinë në këtë operacion ishin dy Tu-95 (bombardues strategjikë me gamë të gjatë) dhe dy Su-35 (luftarakë me aftësi për mbrojtje dhe manovrim të lartë). Ata hynë në zonën e identifikimit ajror të Alaskës (Alaskan Air Defense Identification Zone, ADIZ) — një zonë ndërkombëtare ku avionët duhet të identifikohen për qëllime sigurie — por nuk shkelën hapësirën ajrore amerikane apo kanadeze. Për interceptim, NORAD mobilizoi nëntë avionë amerikanë: një E-3 Sentry (avion komande dhe kontrolli), katër F-16 luftarakë dhe katër avionë tankera KC-135.
Vlerësimi zyrtar dhe konteksti
Sipas komunikatës zyrtare, aktiviteti rus pranë Alaskës është “i zakonshëm” dhe nuk konsiderohet si kërcënim i menjëhershëm.
Megjithatë, ky është rasti i nëntë që gjatë vitit 2025 që avionë rusë janë interceptuar pranë Alaskës — dhe i treti vetëm në muajin e fundit.
Ky veprim ndodh në një kohë kur tensionet ndërmjet Perëndimit dhe Rusisë janë të larta për shkak të luftës në Ukrainë dhe sfidave strategjike në rajonin e Arktikut.
Pikat që duhen theksuar
• Avionët rusë nuk hynë në territorin amerikan, që është një dallim i rëndësishëm për aspektin ligjor dhe diplomatik.
• Pjesëmarrja e avionit E-3 Sentry dhe avionëve tankera tregon se interceptimi nuk ishte thjesht ushtarak, por përfshinte edhe monitorim dhe mbështetje logjistike.
• Edhe pse SHBA dhe Kanada reaguan, autoritetet e përfshira përsëritën se qëllimi është të ruhet siguria në zonat kufitare dhe të sigurohet që çdo aktivitet ajror është i identifikuar.
Reagime dhe implikime ndërkombëtare
• Ndërsa Rusia nuk ka bërë deklarata publike të drejtpërdrejta (deri në momentin e raportimit), ky incident pritet të shtojë presion diplomatik dhe të jetë temë në marrëveshjet ushtarake dhe sigurinë e rajonit.
• Në valë të ngjashme, vende të tjera të NATO-s kanë përballur interceptime të avionëve rusë ose shkelje ajrore në kufijtë e tyre.
• Incidente si ky tregojnë për rëndësinë e gatishmërisë ajrore dhe sistemave të mbikëqyrjes në rajonet kufitare strategjike, sidomos në zonat arktike dhe rajonet me qarkullim aktiv ushtarak.
Artikulli i përgatitur nga ACTVUSA
