Në një ndryshim të qartë dhe të drejtpërdrejtë të politikës së jashtme amerikane, Sekretari i Shtetit Marco Rubio ka lëshuar një udhëzim të ri për të gjithë ambasadorët dhe përfaqësuesit diplomatikë të SHBA nëpër botë: të shmangin komentet publike mbi proceset zgjedhore dhe sistemet e drejtësisë të vendeve ku janë të akredituar.
Ky vendim shënon një largim të dukshëm nga qasja tradicionale e diplomacisë amerikane që shpesh ka pasur si prioritet promovimin e demokracisë, sundimit të ligjit dhe mbikëqyrjes së zhvillimeve politike në vendet partnere apo aleate. Udhëzimi i ri, që është shpërndarë në mënyrë zyrtare brenda Departamentit të Shtetit, vjen në një kohë kur administrata e presidentit Donald Trump po rishikon rolin ndërkombëtar të Shteteve të Bashkuara dhe mënyrën se si ajo ndërvepron me qeveritë e huaja.
“Neutraliteti diplomatik” në fokus
Në dokumentin që tashmë është bërë publik nga burime diplomatike, Rubio nënvizon se “detyra e ambasadorëve është të përfaqësojnë interesat e Shteteve të Bashkuara, jo të ndërhyjnë në çështjet e brendshme të vendeve mikpritëse”. Sipas tij, kjo është një mënyrë për të shmangur keqkuptimet, tensionet diplomatike dhe perceptimet e ndërhyrjes politike nga ana e Washingtonit.
“Kur është e përshtatshme të komentojmë për zgjedhjet e huaja, mesazhi ynë duhet të jetë i shkurtër, i përqendruar në përgëzimin e kandidatit fitues dhe, kur është e përshtatshme, për të vënë në dukje interesat e përbashkëta të politikës së jashtme. Mesazhet duhet të shmangin shprehjen e mendimeve mbi drejtësinë ose integritetin e një procesi zgjedhor, legjitimitetin e tij ose vlerat demokratike të vendit në fjalë”, thuhej ne udhezimin e sekretarit te shtetit.
Kjo qasje është pritur me reagime të ndryshme në qarqet ndërkombëtare. Disa e shohin si një tërheqje nga roli historik i SHBA si “rojtar i demokracisë”, ndërsa të tjerë e interpretojnë si një strategji të kujdesshme që synon forcimin e marrëdhënieve bilaterale mbi bazën e respektit të ndërsjellë për sovranitetin.
Çfarë nënkupton për vendet si Shqipëria?
Për vende si Shqipëria, ku diplomacia amerikane ka luajtur shpesh një rol aktiv në çështje si zgjedhjet, lufta kundër korrupsionit dhe reforma në drejtësi, ky ndryshim mund të sjellë një realitet të ri. Zyrtarët amerikanë do të duhet të jenë më të kujdesshëm në deklaratat publike dhe të mos përfshihen drejtpërdrejt në debatet politike vendase, siç ka ndodhur në të kaluarën.
Megjithatë, burime brenda Departamentit të Shtetit kanë theksuar se angazhimi amerikan për mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe parimeve demokratike mbetet i pandryshuar, por do të shprehet më shumë përmes kanaleve të mbyllura diplomatike sesa përmes deklaratave publike.
Një epokë e re për diplomacinë amerikane
Ky udhëzim është pjesë e një përpjekjeje më të gjerë të administratës aktuale për të zhvendosur fokusin nga “misioni moral” drejt “realizmit strategjik”. Sipas analistëve, kjo mund të nënkuptojë më pak presion publik ndaj qeverive partnere, por edhe më shumë theks te interesat ekonomike, siguria dhe stabiliteti rajonal.
Rreth kësaj linje të re, do të shihet në muajt në vijim si do të ndikojë realisht në dinamikat mes SHBA-së dhe vendeve si Shqipëria, Kosova apo të tjera ku ndikimi amerikan ka qenë thelbësor.
Foto nga Google Images
Artikulli i përgatitur nga ACTVUSA
