Në një reagim të papritur për tensionet në rritje, Presidenti amerikan Donald Trump njoftoi më 1 gusht 2025 se kishte urdhëruar vendosjen e dy nëndetëseve bërthamore në “rajonet e duhura” pranë Rusisë. Ky vendim u mor si përgjigje ndaj deklaratave që ai i përshkroi si “budallaqe dhe nxitëse” nga Dmitry Medvedev, ish-president dhe aktualisht Zëvendëskryetar i Këshillit të Sigurisë së Federatës Ruse. Trump theksoi rëndësinë e fjalëve në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe shprehu shpresë që situata të mos përshkallëzohet në pasoja të pasigurta.
“Bazuar në deklaratat shumë provokuese të ish-Presidentit të Rusisë, Dmitry Medvedev, i cili tani është Zëvendëskryetar i Këshillit të Sigurisë së Federatës Ruse, kam urdhëruar që dy nëndetëse bërthamore të pozicionohen në rajonet e duhura, në rast se këto deklarata budallaqe dhe nxitëse janë më shumë se kaq. Fjalët janë shumë të rëndësishme dhe shpesh mund të çojnë në pasoja të padëshiruara, shpresoj se ky nuk do të jetë një nga këto raste. Faleminderit për vëmendjen tuaj ndaj kësaj çështjeje”, ka shkruar Trump në “Truth Social”.
Medvedev kishte reaguar ndaj ultimatumit amerikan për një armëpushim në Ukrainë brenda datës 8 gusht, duke e quajtur atë “lojë ultimatumi” dhe duke paralajmëruar se çdo kërcënim i tillë do ishte një hap drejt konfliktit me SHBA-në. Ai kujtoi edhe kapacitetet bërthamore të Rusisë nga epoka sovjetike, duke përdorur ton agresiv për të sensibilizuar ndërkombëtarisht situatën.
Ky veprim nga Trump konsiderohet si një përgjigje ushtarake parandaluese ndaj retorikës serioze të Medvedevit, duke e mbajtur argumentin në nivelin e fuqisë strategjike. Analistët e parë e shikojnë këtë ndryshim si një përshkallëzim të tensioneve midis dy superfuqive, në një moment të ndjeshëm të marrëdhënieve SHBA–Rusi dhe konfliktit në Ukrainë.
Një rivalitet i gjatë: Nga Lufta e Ftohtë tek tensionet e vitit 2025
Rivaliteti bërthamor midis Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Rusisë ka rrënjë të thella që nga fillimi i Luftës së Ftohtë, menjëherë pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore. Gjatë dekadave të ’50–’80, të dyja fuqitë u përfshinë në një garë të ethshme armësh, duke grumbulluar arsenal bërthamor të mjaftueshëm për të shkatërruar globin disa herë.
Doktrina si Mutual Assured Destruction (MAD) – ose “Shkatërrim i Sigurt i Ndërsjellë” – u bë themel i balancës strategjike mes tyre, duke e mbajtur konfliktin në nivel retorik, përmes doktrinash të fuqisë dhe aleancave globale. Pas shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik, marrëveshje të tilla si START I & II, dhe më pas New START në 2010, u përpoqën të kontrollojnë numrin e armëve strategjike.
Megjithatë, sulmi ndaj Ukrainës nga Rusia në vitin 2022 e riktheu retorikën bërthamore në qendër të skenës. Medvedev dhe figura të tjera të larta ruse kanë përdorur kërcënime të drejtpërdrejta për përdorimin e armëve bërthamore taktike nëse ndihma perëndimore ndaj Ukrainës vazhdon. SHBA ka ruajtur një qëndrim të fortë parandalues, duke sinjalizuar përgatitjen për çdo skenar, por duke shmangur përshkallëzimin e drejtpërdrejtë.
Çfarë thonë ekspertët ushtarakë dhe të sigurisë?
Hans Kristensen, nga Federation of American Scientists, vuri në dukje se nëndetëset bërthamore amerikane janë gjithmonë të pozicionuara në nivele patrullimi dhe nuk kanë nevojë të zhvendosen drejtëpërdrejt për të synuar Rusi-në; pra, lëvizja e deklaruar nga Trump është më shumë mesazh simbolik se se operacion real rezervoresh.
Evelyn Farkas, ekzekutive i McCain Institute dhe ish zyrtare e lartë e Pentagon-it, tha se lëvizja e Trump “nuk shenjon fillimin e një konfrontimi bërthamor”, por ishte sinjal për Moskën dhe një mesazh diplomatik mes palëve.
Në një botë ku teknologjia ushtarake është e avancuar, por diplomacia shpesh mbetet e brishtë, ky episod shërben si kujtesë se fjalët e liderëve politikë kanë peshë reale. Përqendrimi në komunikim të matur, përgjegjësi ndërkombëtare dhe rifillim i negociatave për kontrollin e armëve duket thelbësor për të evituar përshkallëzime që nuk i shërbejnë askujt.
Foto nga Google Images
Artikulli i përgatitur nga ACTVUSA
