Washington D.C. – Presidenti amerikan Donald Trump priti sot në Shtëpinë e Bardhë Presidentin e Ukrainës Volodymyr Zelensky, për një raund bisedimesh të shoqëruara nga pjesëmarrja e liderëve kryesorë europianë. Takimi, i parë si një hap i madh drejt përpjekjeve për paqe në Ukrainë, solli garanci të reja sigurie, tensione mbi çështjen e armëpushimit dhe idenë e një tryeze të përbashkët me presidentin rus Vladimir Putin.
Pritja në Shtëpinë e Bardhë
Trump priti Zelenskyn në Portikun Jugor, ku dy liderët shtrënguan duart para kamerave dhe u futën drejt Zyrës Ovale. Presidenti ukrainas kërkoi garanci të forta sigurie nga SHBA dhe aleatët europianë, duke theksuar se vetëm garancitë e prekshme mund të sjellin besim për një marrëveshje paqeje.
Mesazhi i Trump për garancitë
Gjatë bisedimeve në Zyrën Ovale, Trump u shpreh:
“SHBA do të jetë e përfshirë në garantimin e mbrojtjes shumë të mirë për Ukrainën. Europa do ta mbështesë fort këtë proces.”
Ky pozicionim shënoi një zbutje të qasjes së mëparshme, ku Trump kishte kërkuar armëpushim të menjëhershëm si kusht për negociata. Tashmë ai pranoi se bisedimet mund të ecin edhe pa një armëpushim formal.
Takimi shumëpalësh me liderët europianë
Në East Room, liderët e BE-së dhe NATO-s përshëndetën hapin amerikan dhe e lidhën idenë e garancive me sigurinë e gjithë kontinentit.
Mark Rutte, Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s: “Trump e ka thyer ngërçin duke nisur dialogun. Është hap i madh përpara.”
Friedrich Merz, Kancelar i Gjermanisë: “Një armëpushim duhet të jetë parakusht për çdo takim me Putinin.”
Emmanuel Macron, President i Francës: “Garancitë duhet të jenë të tipit ‘neni 5’, pa e bërë ende Ukrainën anëtare të NATO-s.”
Alexander Stubb, President i Finlandës: “Në dy javët e fundit kemi parë më shumë progres se në tre vjet e gjysmë.”
Zelensky: Fëmijët e rrëmbyer dhe të burgosurit
Presidenti ukrainas vuri theks të veçantë mbi një çështje humanitare:
“Asnjë marrëveshje nuk mund të jetë e plotë pa kthimin e të burgosurve të luftës dhe fëmijëve tanë të rrëmbyer.”
Ai falënderoi Melania Trump për letrën që i dërgoi presidentit Putin, ku ngriti pikërisht këtë shqetësim.
Synimi për një takim trepalësh
“Do të flas me Putinin. Është koha për ta testuar nëse ekziston terren për një marrëveshje,” – tha Trump.
Zelensky konfirmoi se Ukraina është e gatshme për një diskutim të tillë, ndërsa disa liderë europianë paralajmëruan se armëpushimi duhet të jetë kusht i panegociueshëm.
Rëndësia e telefonatës: Trump e ndërpret takimin për të thirrur Putinin
Trump ndërpreu diskutimet me liderët europianë për t’i bërë thirrje Putin. Kjo tregon se telefonata nuk ndodhi menjëherë pas përfundimit të takimeve, por gjatë tyre, ndërsa bisedimet pritet të vazhdojnë më pas.
Trump bëri telefonatën me Putinin gjatë takimit me presidentin ukrainas dhe liderët europianë. Ai kishte paralajmëruar se Putin po e priste këtë thirrje dhe shpresonte të organizonte sa më shpejt një samit trepalësh (Trump–Zelenskiy–Putin). Ende nuk ka detaje për datën apo vendndodhjen e mundshme të takimit.
Çfarë u vendos konkretisht
Garanci sigurie për Ukrainën – Putin pranoi në parim një kornizë perëndimore sigurie, e ngjashme me nenin 5 të NATO-s.
Telefonata Trump–Putin – u vendos të përgatitet një samit trepalësh me Zelenskyn.
Armëpushimi – SHBA nuk e sheh si parakusht, por Europa e kërkon si kusht.
Çështjet humanitare – kthimi i të burgosurve dhe i fëmijëve të rrëmbyer do të jetë pjesë e çdo marrëveshjeje.
Roli i Europës – garancitë do të mbështeten fuqishëm nga BE dhe NATO, me SHBA si garantues dhe ndërmjetës kryesor.
Takimi i madh në Shtëpinë e Bardhë dhe telefonata me Putinin sinjalizojnë një moment kthese në përpjekjet për paqe. Për herë të parë, Rusia pranon të diskutojë mbi garanci të sigurisë së stilit perëndimor për Ukrainën, ndërsa SHBA dhe Europa po harmonizojnë vizionet e tyre për hapat e ardhshëm.
Tashmë, sytë janë të gjithë tek samiti i mundshëm trepalësh, i cili do të tregojë nëse kjo është fillesa e fundit të luftës apo thjesht një tjetër kapitull i diplomacisë së vështirë.
Foto nga White House
Artikulli i përgatitur nga ACTVUSA
