Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, së fundmi shprehu “opinionin” e saj ndaj shqiptarëve. Jo, nuk bëri ndonje mrekulli politike, por tha se është impresionuar nga populli shqiptar i cili “do të behet anëtarë i BE-së” dhe “e di që këto reforma janë për te, për të forcuar demokracinë.” Një deklaratë që tingëllon bukur — në një sallë në Tiranë — kur kafeja rrjedh, mikpritja buzëqesh, dhe kamera është ndezur.
Por kur ndizet drita e vetë Raportit të Komisionit Europian, skena ndryshon paksa. Shqipëria, sipas vetë raportit, vazhdon të jetë vend ku korrupsioni është i përhapur në polici, në arsimin, në administratë — pra, jo vetëm në fjalë, por edhe në secilën zyrë që prek jetët e përditshme të njerëzve.
Pra, si është e mundur që Von der Leyen t’i japë Shqipërisë pikët e saj të bukura për “reforma” dhe “merita”? I madh është arti i diplomacisë: mjafton të lejosh që “reforma” të jetë fjala kyçe dhe “merita” të mos kërkohet plotësisht në praktikë — ajo lexohet si qëllim, jo si realitet.
Sepse ndërkohë që deklaratat për integrim, për sundim të ligjit, për luftë kundër korrupsionit janë bërë rutinë, raportet tregojnë se shumë prej këtyre përpjekjeve ngelin në letër ose në fazën e parë. Kur zgjedhjet njihen si të “barabarta në teori”, por në praktikë ministritë, administrata, dhe media kushtohen me shpërndarje të favorshme të informacionit, ose me përdorim të fondeve publike në mënyrë që të jepet “imazhi” i “meritësisë” – ky është momenti kur BE-ja mban një sy mbyllur.
Në përfundim: nuk është se Von der Leyen “gënjen”, por ajo zgjedh të shikojë versionin më optimist të Shqipërisë – metamorfozën e mundshme – ndërsa realiteti ende duhet të kalojë testin e veprës së qëndrueshme dhe të ndershme. Ironia është se shpesh merita që vlerësohet nga jashtë është ajo që prishet nga brenda.
Më në fund, presidentja Von der Leyen na e tha hapur: investimet nuk vijnë në Shqipëri, por kalojnë nga Maqedonia e Veriut dhe Serbia. Ne mund të ngushëllohemi me fjalimet për ‘progresin e madh’ – dhe me ndonjë konferencë për foto.
“Nëse zgjidhni Ballkanin Perëndimor, zgjidhni Evropën. Ne do të hapim fabrikat tona në AI në Ballkanit Perëndimor. Do të nisim me ngritjen e dy fabrikave në Maqedoninë e Veriut dhe në Serbi e do ta zgjerojmë në të gjitha rajonin. Fuqia kompjuterike e unionit do të jetë në shërbimit tuaj. Dua që e ardhja e AI të bëhet në Europë ashtu dua që dhe Ballkani Perëndimor të jetë në zemër të saj”, tha presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen.
Në një Europë që po ndërton fabrika të inteligjencës artificiale, Shqipëria duket se ka zgjedhur të prodhojë inteligjencë artificiale politike. Ndërsa në Serbi e Maqedoninë e Veriut do të ngrihen qendra të vërteta teknologjike, tek ne mjafton që një ministre të buzëqeshë para kamerës dhe të shpallë “epokën dixhitale” nga një tablet me Wi-Fi të dobët. Ursula von der Leyen flet për AI që do të jetë “në zemër të Evropës”, ndërsa Shqipëria vazhdon të mburret me Diellën – ministren robot të propagandës, që flet si algoritëm por mendon si zëdhënëse partie. Dhe kështu, ndërsa Evropa programon të ardhmen, ne programojmë sloganet.
Foto nga Google Images
Artikulli i përgatitur nga ACTVUSA
